Перевод: с исландского на английский

с английского на исландский

the stays

  • 1 SLÁ

    * * *
    I)
    (slæ; sló, slógum; sleginn; pret. also sleri), v.
    1) to smite, strike (slá e-n högg, kinnhest);
    2) slá hörpu, fiðlu, to strike the harp, fiddle;
    slá leik, to strike up, begin, a game;
    slá vef, to strike the web, to weave;
    3) to hammer, forge (slá gull, silfr, sverð);
    slá e-t e-u, to mount with (járnum sleginn);
    4) to cut grass, mow (slá hey, töðu, tún, eng);
    5) to slay, kill (síns bróður sló hann handbana);
    6) fig., slá kaupi, to strike a bargain;
    slá máli í sátt, to refer a matter to arbitration;
    slá hring um, to surround;
    slá manngarð, mannhring, to form a ring of men round;
    slá eldi í e-t, to set fire to;
    slá landtjöldum, to pitch a tent, or also, to strike a tent, take it down;
    slá festum, to unmoor a ship;
    slá netjum, to put out the nets;
    slá hundum lausum, to slip the hounds;
    7) with preps.:
    slá e-t af, to cut off;
    slá e-n af, to kill, slaughter;
    slá á e-t, to take to a thing;
    slá á glens ok glúmur, to take to play and sport;
    slá e-u á sik, to take upon one-self;
    slá á sik sótt, to feign illness;
    slá á sik úlfúð, to show anger or ill-will;
    ekki skaltu slíku á þik slá, do not betake thyself to that;
    impers., sló á hann hlátri, he was taken with a fit of laughter;
    sló ótta á marga, many were seized with fear;
    því slær á, at, it so happens that;
    ljóssi sleri (= sló) fyrir hann, a light flashed upon him;
    slá í deilu, to begin quarrelling (eitt kveld, er þeir drukku, slógu þeir í deilu mikla);
    impers., slær í e-t, it arises;
    slær þegar í bardaga, it came to a fight;
    slá niðr e-u, to put an end to;
    nú er niðr slegit allri vináttu, now there is an end to all friendship;
    slá sér niðr, to lie down, take to one’s bed;
    slá e-n niðr, to kill;
    slá e-u saman, to join (þeir slá þá saman öllu liðinu í eina fylking);
    slá til e-s, to aim a blow at one, strike at one;
    slá undan höfuð-bendunum, to slacken the stays;
    slá e-u upp, to spread a report;
    slá upp herópi, to raise the war-cry;
    impers., loganum sló upp ór keröldunum, the flame burst out of the vessels;
    slá út e-u, to pour out (þá er full er mundlaugin, gengr hón ok slær út eitrinu);
    slá e-u við, to take into use (þá var slegit við öllum búnaði);
    slá við segli, to spread the sail;
    ek hefi þó náliga öllu við slegit, því er ek hefi í minni fest, I have put forth almost all that I recollected;
    slá beizli við hest, to put a bridle on a horse;
    e-u slær yfir, it comes over, arises (slær yfir þoku svá myrkri, at engi þeirra sá annan);
    8) refl., slást;
    (sláða, sláðr), v. to bar (hliðit var slát rammliga).
    (pl. slár), f. bar, bolt, cross-beam (slá ein var um þvert skipit).
    * * *
    pres. slæ, slær, slær; pl. slám (m. sláum), sláið, slá: pret. sló, slótt, slóttú (mod. slóst, slóstu), sló; pl. slógu (slósk = slógusk, Sturl. ii. 208 C): subj. slægi: imperat. slá, sláðú: part. sleginn: a pret. sleri or slöri occurs as a provincialism in the old vellum Ágrip—sløru, Fms. x. 403; sleri, 394; slæri, i. e. slöri, 379: [Ulf. slahan = τύπτειν, παίειν; A. S. sleân, slæge; Engl. slay; Dan.-Swed. slaa; O. H. G. slahan; Germ. schlagen.]
    A. To smite, strike, Dropl. 13; slá með steini, Fms. viii. 388; slá e-n til bana, ii. 183; slá e-n högg, kinnhest, i. 150, ix. 469, 522, Ld. 134; slá knött, Vígl. 24; slá til e-s, to strike at one, Finnb. 306, Sturl. ii. 24 C; slá í höfuð e-m, Fms. v. 173.
    2. slá hörpu, fiðlu, to strike the harp, fiddle, Vsp. 34, Fdda 76, Am. 62, Bs. i. 155, Fb. i. 348, Fms. vii. 356 (in a verse), Sks. 704, Grett. 168 (hörpu-sláttr); slá hljóðfæri, Fms, iii. 184; slá slag, to strike up a tune; hann sló þann slag, … sló hann þá Gýgjar-slag… þann streng er hann hafði ekki fyrr slegit, Fas. iii. 222, 223, cp. drápa and drepa: slá leik, to strike up for a dance or game to begin, hann sá at leikr var sleginn skamt frá garði, Sturl. ii. 190; so in embroidery (see borð), slá danz, 117, Karl. 52: slá eld, to strike fire, Fms. ix. 234: slá vef, to strike the loom, in weaving, xi. 49, Darr.; slá borða, Fas. i. 193, 205.
    3. to hammer, forge; slá hamri, Vkv. 18; slá sverð, Þiðr. 21; slá þvertré af silfri í hofit, Landn. 313; slá saum, Fms. ii. 218, ix. 377, Stj. 451; hann sló gull rautt, Vkv. 5; slá herspora, Fms. vii. 183; sleginn fram broddr ferstrendr, Eg. 285; slá öxar eða gref, Stj. 451: to mount, járnum sleginn, Fms. v. 339, Fas. iii. 574: to strike off, of coin.
    4. to mow, cut grass; slegin tún, Nj. 112; þrælar níu slógu hey, Edda 48; ek mun láta bera út ljá í dag ok slá undir sem mest … slá töðu, Eb. 150, Fb. i. 522; slá teig þann er heitir Gullteigr, Ísl. ii. 344; slá afrétt, Grág. ii. 303; slá eng, 281, Gþl. 360: absol., þeir slóu (sic) allir í skyrtum, Ísl. ii. 349, Grág. ii. 281.
    5. to slay, smite, kill, Stj. passim, but little used in classical writings, where drepa is the word; sverði sleginn, 656 C. 4; slá af, to slay. Bs. ii. 56, 89, Stj. 183; slá af hest, to kill a horse, send it to the knacker: to smite with sickness, slá með likþrá, blindleik, blindi, Stj.; harmi sleginn, Fms. iii. 11.
    II. metaph. phrases; slá kaupi, to strike a bargain, Ld. 30, Fms. ii. 80; slá máli í sátt, to put it to arbitration, Fms. x. 403; slá kaupi saman, Fb. ii. 79: slá fylking, to dress up a line of battle, Fms. viii. 408; slá öllu fólki í mannhringa, x. 229; slá hring um, to surround, Nj. 275. Fas. ii. 523; slá manngarð, mannhring, to form a ring of men round, Eg. 80, 88, Fms. viii. 67, x. 229; eldi um sleginn, Sól.: slá í lás, to slam, lock, Sturl. i. 63: slá eldi í, to set fire to, Fms. vii. 83, xi. 420, Hdl. 47; slá beisli við hest, to put a bridle in a horse’s mouth. Fas. ii. 508: slá landtjöldum, to pitch a tent, Eg. 291, Fms. ii. 264; or also, to strike a tent, take it down, Fær. 147; slá landtjalds-stöngunum, to loosen them, Hkr. i. 26; slá festum, to unmoor a ship, ii. 222, Fms. viii. 288, 379; slá undan höfuð-bendunum, to slacken the stays, Al. 67; slá netjum, to put out the nets. Bs. ii. 145; slá hundum (or slá hundum lausum, Fms. ii. 174, x. 326), to slip the hounds, Hom. 120.
    2. with prepp.; slá e-n við, to display; slá við segli, to spread the sail, Fas. ii. 523; þá var slegit við öllum búnaði, all was taken into use, Fms. x. 36; ek hefi þó náliga öllu við slegit, því er ek hefi í minni fest, I have put forth all that I recollected, Bs. i. 59: slá e-n upp, to spread a report (upp-sláttr), Fms, viii. 232, ix. 358: slá niðr, to throw down, Hom. 110; hann sló sér niðr, he lay down, Fms. ii. 194; hann slær sér niðr ( takes to his bed) sem hann sé sjúkr, Stj. 520; nú er niðr slegit allri vináttu, an end to all friendship, Fms. vi. 286, xi. 72: slá út, to throw out, N. G. L. i. 31; slá út eitrinu, to pour it out, Edda 40: slá saman liðinu, to join the army, Fms. x. 268: slá upp ópi, to strike up, raise a cry, viii. 414, Fb. ii. 125: slá í sundr kjöptunum, ii. 26: slá á e-t, to take to a thing; slá á glens ok glímur, he took to play and sport, Fms. ii. 182; hann sló á fagrmæli við þá, begun flattering, Nj. 167; slá í rán, to betake oneself to robbery, Stj. 400: slá á heit, to take to making a vow, Fs. 91: slá á, to take on oneself; slá á sik sótt, to feign illness, Fms. vi. 32; slá á sik úlfúð, to show anger, ill-will, Eb. 114; skaltú ekki slíku á þik slá, at þrá eptir einni konu, do not betake thyself to that, Ísl. ii. 250: slá e-u af, to put off; eg hefi slegið því af.
    III. impers., it strikes or breaks out to a thing, i. e. the thing happens; loganum sló út um keröldin, flames broke out round the casks, Fms. i. 128; þá sleri ljósi fyrir hann sem elding væri, x. 394; sló á hann hlátri, he was taken in a fit of laughter, vii. 150; sló ópi á herinn, the men fell a-shouting, viii. 225; þá sleri á uþefjani ok ýldu, x. 379; sló þá í verkjum fyrir brjóstið, Sturl. ii. 127 C. Bs. i. 119; sló þá felmt ok flótta á liðit, the men were panic-stricken and took to flight, Fms. i. 45; þótt þunga eðr geispa slái á hana, vi. 199; sló mikilli hræðslu á konu þá, viii. 8; sló ifa í skap honum, 655 xii. 3, Stj. 424; því slær á ( it so happens), at hann réttir höndina í ljósit, Bs. i. 462; slær þegar í bardaga, it came to a fight, Fms. xi. 32; sló með þeim í mestu deilu, x. 99; í kappmæli, Fb. i. 327; hér slær í allmikit úefni, Nj. 246; var mjök í gadda slegit, at hann mundi fá hennar (cp. Dan. klapped og klart), 280; þá sló því á þá, at þeir fóru í á með net, Bs. i. 119.
    B. Reflex. to throw oneself, betake oneself; slósk hón at fram eldinum, she rushed to the fireside, Fms iv. 339; slásk á bak e-m, to go behind another, Sturl. i. 197 C; slásk aptr, to draw back; gæta þess at eigi slægisk aptr liðit, Ó. H. 214; þeir kómu í Valadal, ok slósk (sic = slógusk) þar inn, broke into the houses, Sturl. ii. 208 C; þá slógusk í Suðreyjar víkingar, Vikings infested, invaded the islands, Fms. i. 245; slásk í för með e-m, to join another in a journey, xi. 129; ef nokkurr slæsk í mat eðr mungát, ok rækir þat meirr enn þingit, Gþl. 15; hann slósk á tal við Guðrúnu, entered into conversation with G., Nj. 129; slásk í sveit með e-m, Ó. H. 202; slásk á spurdaga við e-n, to ask questions, Sks. 302 B; slásk á svikræði, Fms. vi. 179. ☞ The slæsk in Ld. 144 is an error for slævask, see sljófa.
    II. recipr. to fight; hann slóst við Enska í hafi, Ann. 1420, cp. Dan. slaaes, but it is unclass., for berjask is the right word.
    III. part. sleginn; með slegnu hári, with dishevelled hair, Finnb. 250: hón var mörgu sleginn, whimsical, Gþl. 3 (= blandin): sleginn, surrounded, Akv. 14, 29; sleginn regni, beaten with rain, Vtkv. 5: sleginn, coined, N. G. L. i. 5.

    Íslensk-ensk orðabók > SLÁ

  • 2 ak-taumr

    m. esp. in pl. ar, lines (taumar) to trim (aka) the sail, distinguished from höfuðbendur, the stays of the mast, perhaps the braces of a sail (used by Egilsson to transl. ύπέραι in Od. 5. 260), Þórarinn stýrði ok hafði aktaumana um herðar sér, þvíat þröngt var á skipinu, had the braces round his shoulders, because the boat was blocked up with goods, Ld. 56; the phrase, sitja í aktaumum, to manage the sail; ef ek sigli með landi fram, ok sit ek í aktaumum, þá skal engi snekkja tvítugsessa sigla fyrir mér, eða ek vilja svipta ( reef the sail) fyr en þeir, Fms. v. 337; reiði slitnaði, svá at bæði gékk í sundr höfuðbendur ok aktaumar, Fas. iii. 118; reki segl ofan, en a. allir slitni, 204; slitnuðu höfuðbendur ok aktaumar, Bær. 5, Edda (Gl.) That the braces were generally two may be inferred from the words við aktaum hvárntveggja hálf mörk, N. G. L. i. 199.
    2. metaph., sitja í aktaumum, to have the whole management of a thing; mun yðr þat eigi greitt ganga ef þér erut einir í aktaumum, if you are alone in the management of it, Ísl. ii. 49; einir um hituna is now used in the same sense. (The Engl. yoke-lines, as aktaumar is sometimes interpreted (as in the Lat. transl. of the Ld.), are now called stjórntaumar. Aktanmr is obsolete. See ‘Stones of Scotland,’ tab. liv. sqq.)

    Íslensk-ensk orðabók > ak-taumr

  • 3 slá

    * * *
    I)
    (slæ; sló, slógum; sleginn; pret. also sleri), v.
    1) to smite, strike (slá e-n högg, kinnhest);
    2) slá hörpu, fiðlu, to strike the harp, fiddle;
    slá leik, to strike up, begin, a game;
    slá vef, to strike the web, to weave;
    3) to hammer, forge (slá gull, silfr, sverð);
    slá e-t e-u, to mount with (járnum sleginn);
    4) to cut grass, mow (slá hey, töðu, tún, eng);
    5) to slay, kill (síns bróður sló hann handbana);
    6) fig., slá kaupi, to strike a bargain;
    slá máli í sátt, to refer a matter to arbitration;
    slá hring um, to surround;
    slá manngarð, mannhring, to form a ring of men round;
    slá eldi í e-t, to set fire to;
    slá landtjöldum, to pitch a tent, or also, to strike a tent, take it down;
    slá festum, to unmoor a ship;
    slá netjum, to put out the nets;
    slá hundum lausum, to slip the hounds;
    7) with preps.:
    slá e-t af, to cut off;
    slá e-n af, to kill, slaughter;
    slá á e-t, to take to a thing;
    slá á glens ok glúmur, to take to play and sport;
    slá e-u á sik, to take upon one-self;
    slá á sik sótt, to feign illness;
    slá á sik úlfúð, to show anger or ill-will;
    ekki skaltu slíku á þik slá, do not betake thyself to that;
    impers., sló á hann hlátri, he was taken with a fit of laughter;
    sló ótta á marga, many were seized with fear;
    því slær á, at, it so happens that;
    ljóssi sleri (= sló) fyrir hann, a light flashed upon him;
    slá í deilu, to begin quarrelling (eitt kveld, er þeir drukku, slógu þeir í deilu mikla);
    impers., slær í e-t, it arises;
    slær þegar í bardaga, it came to a fight;
    slá niðr e-u, to put an end to;
    nú er niðr slegit allri vináttu, now there is an end to all friendship;
    slá sér niðr, to lie down, take to one’s bed;
    slá e-n niðr, to kill;
    slá e-u saman, to join (þeir slá þá saman öllu liðinu í eina fylking);
    slá til e-s, to aim a blow at one, strike at one;
    slá undan höfuð-bendunum, to slacken the stays;
    slá e-u upp, to spread a report;
    slá upp herópi, to raise the war-cry;
    impers., loganum sló upp ór keröldunum, the flame burst out of the vessels;
    slá út e-u, to pour out (þá er full er mundlaugin, gengr hón ok slær út eitrinu);
    slá e-u við, to take into use (þá var slegit við öllum búnaði);
    slá við segli, to spread the sail;
    ek hefi þó náliga öllu við slegit, því er ek hefi í minni fest, I have put forth almost all that I recollected;
    slá beizli við hest, to put a bridle on a horse;
    e-u slær yfir, it comes over, arises (slær yfir þoku svá myrkri, at engi þeirra sá annan);
    8) refl., slást;
    (sláða, sláðr), v. to bar (hliðit var slát rammliga).
    (pl. slár), f. bar, bolt, cross-beam (slá ein var um þvert skipit).
    * * *
    1.
    ð, to bar; ok sláð rammliga, Fms. i. 104.
    2.
    f. [Engl. a weaver’s slay], a bar, bolt, cross-beam, Fms. i. 179; slá um þvert skipit, Nj. 44, 125; slárnar eða spengrnar, Stj. 45; hann renndi frá slánum, þeim er vóru á virkis-hurðunni, ok lauk upp virkinu, Bs. i. 672. slá-járn, n. an iron bar, Fms. ii. 179.

    Íslensk-ensk orðabók > slá

  • 4 höfuð-benda

    u, f. ‘head-rope’ naut. the stays, Bær. 5, Fær. 164, Fas. iii. 118, N. G. L. i. 199, ii. 283, Krók. 59: metaph. a stay, help, Fms. vii. 362, Finnb. 298; fá sér nokkura höfuðbendu, Fms. iv. 79.

    Íslensk-ensk orðabók > höfuð-benda

  • 5 HÁLS

    * * *
    (gen. háls, pl. hálsar), m.
    1) neck; taka höndum um háls e-m, to embrace one; beygja háls fyrir e-m, to bend the neck to one; liggja e-m á hálsi fyrir e-t, to reprove, blame one for; standa á hálsi e-m to put the foot on one’s neck;
    2) bow of a ship or boat (Hýmir reri í hálsinum fram);
    5) the tip of a bow (hann dregr svá bogann, at saman þótti bera hálsana);
    6) ridge, hill;
    7) pl., góðir hálsar, good men! fine fellows!.
    * * *
    m., prop. hals, [Goth., A. S., etc. hals; North. E. hause; cp. Lat. collum]:—the neck; dúkr á hálsi, Rm. 16; bjartr háls, 26, Fms. viii. 77; falla um háls e-m, to fall on one’s neck, embrace one, Luke xv. 20; leggja hendr um háls e-m, or taka höndum um háls e-m, id., Nj. 10, passim: phrases, beygja háls fyrir e-m, to bend the neck to one, Fms. ix. 446; liggja e-m á hálsi, to hang upon one’s neck, i. e. to reprove one, xi. 336, O. H. L. 36; standa á hálsi e-m, to put the foot on one’s neck, Hkv. 2. 28; and more mod., tapa hálsi, to forfeit one’s neck, Rétt. 61.
    COMPDS: hálsbeina, hálsbjörg, hálsbólga, hálsbrotna, hálsdigr, hálsfaðma, hálsfaðman, hálsfang, hálsfengja, hálsgjörð, hálshögg, hálshöggva, hálsjárn, hálsklútr, hálslangr, hálslausn, hálsliðr, hálsliðamjúkr, hálsmen, hálssár, hálsslag, hálsspenna, hálsstefni, hálsstig, hálsstuttr.
    B. Metaph.,
    I. naut. part of the forecastle or bow of a ship or boat, (höfuð, barki, háls, the head, weasand, neck, are all naut. terms); Hýmir reri í hálsinum fram, Edda 35; Þórðr Köttr sat á hálsi ok hélt vörð, Ísl. ii. 76; reri Þormóðr í hálsi en Þorgeirr í fyrir-rúmi en Grettir í skut, Grett. 125; Þorkell reri fram í hálsi en Þórðr í miðju skipi, Falgeirr í austr-rúmi, Fbr. 158; hence háls-rúm, n. = háls, Fms. ii. 252. 2. the front sheet of a sail, the tack of a sail, (cp. Swed. hals på ett segel):—Edda (Gl.) distinguishes between hefill (q. v.), háls, hanki, höfuðbendur ( stays); þá kom áfall svá mikit at frá laust vígin ok hálsana báða (brustu báðir hálsar in the verse), Fas. ii. 77; en ef sax brotnar, bæti tvær ertogar, ok svá fyrir háls hvern, ok svá tvær ertugar, N. G. L. ii. 283: in mod. usage, in tacking, the foresheet is called háls, the other skaut,—háls heitir á seglum skautið eðr skaut-klóin ( sheet clew) hvor um sig, sú er niðr liggr í hornunum, ok venjulega er fest í skipinu þar sem hentast þykkir fram eðr aptr, svo sem nú kalla sjómenn horn segla þau sem niðr horfa hvort sem aptr eptir skipinu er borit og þar fest, skaut (i. e. sheet), en hitt seglsins horn, sem fram eptir skipinu borit verðr, háls (i. e. tack), Skýr. 214. hálsa-skaut, n. pl. the front sheet, the tack, Vtkv.
    II. the end of a rope; þar sem jörðin lægist millum hálsanna, leitar vaðrinn at jörðunni, Fms. xi. 441.
    2. the tip of a bow to which the string is attached, Gr. κορώνη; þeir höfðu handboga, en jörðin var svá blaut, at bogahálsinn beit í jörðina niðr, Al. 142; báðir hrukku í sundr bogahálsarnir, Fas. ii. 88; hann dregr svá bogann, at saman þótti bera hálsana, Fb. iii. 406.
    3. one end of a drag-net (net-háls).
    4. the neck of a bottle, mod.
    III. the phrase, góðir hálsar, fine fellows! good men! is almost synonymous with drengr, q. v.; no doubt analogous to frjáls, frihals, see p. 174, qs. freemen, gentlemen; vil ek nú biðja yðr, góðir hálsar! at þér leggit til þat er yðr þykkir ráðligast, Sturl. iii. 71; séð nú, góðir hálsar! Fms. viii. 116; gefit til gott ráð, góðir hálsar! Stj. 437; hugsit um, góðir hálsar! 460; munda ek heldr þegja, góðir hálsar! Al. 97; sigrat hafit ér Serki, góðir hálsar! 119.
    IV. a hill, ridge, esp. in Icel. of the low fells dividing two parallel dales, cp. Lat. collis, Nj. 21, Eg. 544, Hrafn. 7, 11, Al. 93, Róm. 134, very freq.: as also in local names, Háls, Hálsar, Glýstaða-háls, Reynivalla-háls, Landn.: háls-brún, f. the edge of a hill, Eb. 176; cp. Fr. col.
    V. a pr. name, Landn.

    Íslensk-ensk orðabók > HÁLS

  • 6 NÓTT

    * * *
    (gen. nætr, pl. nætr), f. night, = nátt; at miðri nótt, of miðja nótt, about midnight; um nóttina, through the night, during the night; um nóttina áðr, the preceding night; í nótt, tonight (eigi mun hann láta drepa Egil í nótt); the last night (ek ók í nótt eptir viði); nætr ok daga, both by day and by night; nóttin helga, the holy night, Christmas night.
    * * *
    f., gen. nætr, pl. nætr; the old writers mostly spell this word thus (not nátt), agreeably with its mod. sound and form; this, however, is not a real ó, but a remains of the old umlaut ́ (n́tt); nom. nótt, Sdm. 26, Hkv. 1. 2, Vþm. 24, 25, Gkv. 2. 12, Skm. 42, Alm. 29, 30, Sks. 50 new Ed.: acc. nótt, Hm. 112; miðja nótt, Grág. (Kb.) i. 36 (four times), 32, 37; þvátt-n́tt, id.: dat. nótt, Ó. H. 187, Vsp. 6; nóttina, Ó. H. 62, 72, 115, 118 (twice), 187, Íb. 12, Edda 28, 29, 89, Fb. ii. 381: dat. pl. nóttom, Vkv. 6, Hkv. 2. 51; so also in old rhymes, nótt, óttu, Fms. vi. (in a verse): the spelling with á chiefly occurs in Norse MSS. or in writers influenced by the Norwegians, dag ok nátt, Stj. 15, and so rhymed in Skíða R. 194; náttinni, Stj. 15, 16: gen. nætr, passim; náttar only in a few compds: pl. nætr, but næternar (irreg.), Kb. i. 33, 36. In most kindred Teut. languages with á, not ó: [Goth. nahts; A. S. and Engl. night; O. H. G. naht; Germ. nacht; Swed. natt; Lat. noct-is; Gr. νύξ, νυκτ-ός.] ☞ A dat. sing. nóttu is used in mod. poets, e. g. Bs. ii. 479 (in a poem of 1548); eg var að ráða árið um kring það Egill kvað á nóttu, in a ditty of Björn á Skarðsá; and even in acc., þessa nóttu þegar í óttu, það til bar, Hallgr. Pétr; but in old vellums this form is not attested; for the Jd. 39, line 8 (sáttir á einni nóttu), is a mod. conjectural addition, as the vellum (Cd. Reg.) ceases at line 7 of that verse.
    B. The night; en at miðri nótt, Ó. H. 187, Edda 29; of miðja nótt, id.; nótt ok degi, Sks. 54; nótt með degi, day and night, Gísl. 14; í alla nótt, all night long, Eg. 418; um nóttina, through the night, Fms. vi. 16; þá nótt, that night, Grág. ii. 322; nótt ok dag, night and day; í nótt, to-night, Eg. 283, 416: the last night, 564, Ísl. ii. 156; í alla nátt Skíða R.; um nætr sakir, for one night, Bjarn. 53: in some phrases the plur. only is used, bæði um nætr ok um daga, both by day and by night, Sks. 63 new Ed.: so also, bjóða góðar nætr ! to bid good night,—Guð gefi þér góðar nætr ! Jóla-nótt, Yule night, Grág. (Kb.) passim; haust-nótt, an autumn night; hý-nott, the bridal night; nótt ina helgu, the holy night = Germ. weih-nachten = Christmas night, Gþl. 295, 297. The years of one’s age were counted by the Yule nights, N. G. L. i. 31, 32, see the remarks to Jól:—sayings, nótt skal nema nýræða til = ἐν νυκτι βουλή, Spenser’s ‘night, they say, gives counsel best,’ Hrafnag. 22; það er tjaldað til einnar nætr, a tent raised for one night, i. e. brief and shifty; láta þar nótt sem nemr, see nema; það er ekki öll nótt úti enn. Time was (and still is) counted, not by days, but by nights (as years are by winters); eigi síðarr en nótt sé af þingi, Grág. i. 101; enda skal eigi Leið vera fyrr en fjórtán nætr eru frá alþingi, 122; tveggja nátta Leið, id.; sjau nóttum fyrir sumar, ii. 244; þá er sextán nætr eru liðnar frá þingi, 80; nefna féránsdóm fjórtán nóttum eptir vápna-tak, 81; fám nóttum siðarr, Bs. i. 321; hann var eigi lengr á Leið en þrjár nætr, Fms. ix. 267; níu nóttum síðarr, Edda 23; þrjátigi nóttum síðar, Bs.: hence, mánuðr þritog-náttar, a calendar month, Íb. 7, K. Þ. K., cp. ein-nættr, etc.; an infant is in Iceland said to be so many ‘nights’ old, tíu nátta gamalt, einnar nætr. So Tacitus tells us that the Germans of his day, nec dierum numerum ut nos sed noctium computant, Germ. ch. 11; it still survives in Engl. ‘fort-night:’—in poetry the winter is called bear’s night (bjarnar-nótt, húns-nótt), Edda, Fas. i. (in a verse), Rekst.
    II. mythical, Nótt, the giantess Night, daughter of Nörfi and the mother of Earth and Day, Edda, Sdm., Vþm.
    C. COMPDS:
    I. náttar-: náttar-lega, u, f. night-quarters, Boldt 169. náttar-tal, n. a tale or number of nights, Mar. náttar-tími, a, m. = nætrtími, Stj. 16, 71, Fas. ii. 371. náttar-þel, n., in the phrase, á náttarþeli, at dead of the night, Fms. vii. 57, x. 413, Rd. 284, Orkn. 74, Bs. i. 139, N. G. L. i. 62.
    II. nætr-: nætr-björg, f. help through the night, Bjarn. 43. nætr-elding, f. the ‘eld of night,’ i. e. the end of night (see elding), Fms. iv. 263, xi. 241, Hrafn. 20, Stj. 787. nætr-ferðir, f. pl. night wanderings, Fas. iii. 478. nætr-friðr, m. peace, truce during the night, Fbr. 98, v. l. nætr-frost, n. a night frost. nætr-fyllr, f. one night’s fill, N. G. L. i. 144. nætr-gagn, n. a chamber-pot. nætr-gali, a, m. [from the Dan. nattergal, Germ. nachtigall], the nightingale, (mod.) nætr-gamall, adj. one nigbt old, Rb. 522. nætr-gestr, m. a night guest, one who stays the night, Gullþ. 30. nætr-gisting, f. the staying a night. nætr-greiði, a, m. a night’s entertainment, Fas. i. 94. nætr-greiðing, f. = nætrgreiði, Fas. iii. 209, 219. nætr-göltr, n. a roving about by night. nætr-kuldi, a, m. night-cold, Stj. 97. nætr-langt, n. adj. night-long. Fas. i. 77. nætr-ligr, adj. nocturnal, Sks. 627. nætr-skemtan, f. night-enjoyment (euphem. = cohabitation), Fas. iii. 210. nætr-staðr, m. = náttstaðr; in the saying, einginn ræðr sínum nætrstað. nætr-tími, a, m. night-time. nætr-vist, f. night-quarters, Fms. i. 69.

    Íslensk-ensk orðabók > NÓTT

  • 7 gisting

    f. night-lodgings, accommodation for the night (beiðast gistingar; þiggja gisting).
    * * *
    f. a passing the night as a guest at a place, or the place in which one stays, night quarters, Eg. 37, Nj. 258, Ld. 46, F. b. 266, Sturl. i. 74, Grág. i. 91, Ísl. ii. 10, Grett. 149 new Ed., Fbr. 14, Lv. 92, passim.
    COMPDS: gistingarból, gistingarstaðr.

    Íslensk-ensk orðabók > gisting

См. также в других словарях:

  • Stays (nautical) — Stays are the heavy ropes, wires, or rods on sailing vessels that run from the masts to the hull, usually fore and aft along the centerline of the vessel. The stay that runs aft is called backstay and the stay that runs forward is called forestay …   Wikipedia

  • The Byrds' Greatest Hits — Infobox Album | Name = The Byrds Greatest Hits Type = Compilation Artist = The Byrds Released = August 7 1967 Recorded = January 1965–December 1966 Genre = Rock Length = 32:17 Label = Columbia Records/Legacy Producer = Terry Melcher, Allen… …   Wikipedia

  • the family that prays together stays together — The saying was invented by Al Scalpone, a professional commercial writer, and was used as the slogan of the Roman Catholic Family Rosary Crusade by Father Patrick Peyton (P. Peyton, All for Her, 1967). The crusade began in 1942 and the slogan was …   Proverbs new dictionary

  • The Adventures of Pete & Pete — Title card Genre Comedy Family drama Create …   Wikipedia

  • The Talented Mr. Ripley (film) — The Talented Mr. Ripley is a 1999 film directed by Anthony Minghella. It is an adaptation of the 1955 novel by Patricia Highsmith, which was also filmed in 1960 as Plein Soleil . The Talented Mr. Ripley starred Matt Damon as Tom Ripley, Gwyneth… …   Wikipedia

  • The Devil Wears Prada (novel) — The Devil Wears Prada   …   Wikipedia

  • The Tale of Mrs. Tittlemouse —   …   Wikipedia

  • The Sims 3 — Developer(s) The Sims Studio Publisher(s) Electronic Arts …   Wikipedia

  • The Supremes — Etoile sur Walk of Fame (Hollywood) au 7060 Hollywood Boulevard Surnom The Primet …   Wikipédia en Français

  • The Chicago Code — Also known as Ride Along Genre Crime drama Created by Shawn Ryan …   Wikipedia

  • The Vampire Diaries (season 2) — The Vampire Diaries Season 2 USA DVD box cover Country of origin United States …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»